Panik Atak ve Panik Bozukluğu
Panik atak ve panik bozukluk birbirlerinden farklıdır. Panik atak bir ruhsal bozukluk değildir. Panik ataklar, panik bozukluk ile beraber seyredebilirken aynı şekilde depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, madde kullanım bozuklukları gibi diğer psikolojik rahatsızlıklar ile de karakterize olabilir.
Panik atak’ ın temel özelliği, aniden ortaya çıkan ve zaman zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan yoğun sıkıntı ya da korku nöbetleridir. Panik Atağı, aniden başlar; giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde şiddeti en yoğun düzeye çıkar; çoğu zaman 10-30 dakika (1 saate kadar da devam edebilir) devam ettikten sonra kendiliğinden geçer. Böyle bir atak yaşamış kimse, daha sonrasında panik atakla ilgili beklenti kaygısı yaşayabilir. Tekrar yaşama olasılığına karşı birçok kaçınma davranışı geliştirebilir (yanında su ve ilaç bulundurma, yalnız başına kalmamak, önceki atak nerede yaşandıysa oradan uzak durmak) fakat, bu tür kaçınma davranışları anlık rahatlama sağlasa bile işlevsellikte düşüş yaşatabilir ve panik bozukluğun devam etmesine neden olur. Kişi, evhamlı bir hal içerisinde aslında bir diğer atağı beklemekten korkarken onu çağırır diyebiliriz. İşte böyle bir beklenti anksiyetesi yaşadığı durumda ise durumun panik bozukluğa dönüştüğünü söyleyebiliriz.
Panik Atağın Belirtileri Nelerdir?
- Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması
- Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,
- Terleme,
- Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,
- Soluğun kesilmesi
- Baş dönmesi, sersemlik, bayılacak gibi olma
- Uyuşma ya da karıncalanma
- Üşüme, ürperme ya da ateş basması
- Bulantı ya da karın ağrısı
- Titreme ya da sarsılma
- Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
- Kontrolünü kaybetme, zarar verme ya da çıldırma korkusu
- Ölüm korkusu
Panik Atak diyebilmemiz için kişide bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası bulunmalıdır.
Kaynak:
Amerikan Psikiyatri Birliği, Ruhsal Bozuklukların Tanımsal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı (DSM-5) Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı’ndan, çev. Köroğlu, E. (2014). Ankara: Hekimler Yayın Birliği
Panik Atak Tedavisi ve P.A geçirirken neler yapabiliriz?
Panik atak yaşadığınız esnada farkındalıkla 4 saniye boyunca nefes almak, 4 saniye nefesi tutmak, 4 saniye de nefesi vermek baş etme açısından faydalı olur. Vücudumuzun verdiği tepkiler arasında çok hızlı kalp çarpıntısı olduğu için doğal olarak başımıza kötü bir şeyin geldiğini ve kalp krizi geçiriyor olduğumuza kendimizi inandırmamıza sebep olabilir. Daha önce böyle bir atak geçirdiyseniz bunun gelip geçici bir ataktan kaynaklı olduğunu kendinize hatırlatarak nefes alışverişinize odaklanmaya devam edebilirsiniz. Yaşadığınız bu fizyolojik semptomların, deneyimlediğiniz panik ataktan kaynaklandığını ve ortada gerçek bir tehdit olmadığını kendinize hatırlatın ve kendinize telkin cümleleri söylemeye çalışın. O sırada zihninizi meşgul edebilirsiniz. Örneğin; evdeyseniz eşyalara odaklanın; şekline, rengine ya da dışarıdaysanız araba plakalarını okuyabilirsiniz veya etrafınızda kaç tane aynı renk araba görüyorsunuz sayabilirsiniz. O sırada bir şarkı mırıldanabilirsiniz. Tüm vücudunuzu bütün gücünüzle kasıp ardından gevşetin. Sağ kol, sol kol, sağ bacak, sol bacak karın gibi uzuvlarınızda bilinçli şekilde kasıp gevşetme hareketleri yapabilirsiniz. Çay-kahve gibi kafein içeren, kalp çarpıntınızı ve baş dönmenizi arttıracak içecekleri fazla miktarlarda tüketmekten kaçının. Alkol ve madde kullanımı, geçici bir süre için rahatlama sağlayabilir; ancak, rahatlamanın geçici bağımlılığınızın ise kalıcı ve tüm hayat kalitenizi yerle bir edecek seviyede olabileceğini hatırlayın. Bağımlılıktan kurtulmak panik ataktan kurtulmaktan çok daha zor olacaktır.
Panik Atakları, vücudun alarm sistemi gibi düşünebiliriz. Yaşanılan ani ve yoğun stresli olayları, içinize çok atıp bastırmış olabilir misiniz? Unutulmamalıdır ki ifade edilmemiş duygular asla ölmez. Şekil değiştirerek hayatınıza tezahür ederler. Bu sebeple, kendinize önem ve vücudunuza kulak verin. Bu alarm sistemini devreye sokan durumların duygusal kaynağı ve çözümleri için iletişim kısmından bilgilerinizi bırakabilirsiniz. Dilerseniz telefon numarası ya da e-mail adresimden iletişime geçebilirsiniz.