Yaşamınızın kalitesi, duygusal zekânızın seviyesine bakılarak değerlendirilebilir. Kendinizle, ötekilerle ve hayatla olan ilişkilerinizin sağlıklı olup olmadığının en önemli belirleyicisi, duygusal zekânızın seviyesidir. Yaşam ve insan dinamiktir; durmadan değişen koşullar içinde bazen çok zorlanırız. Değişen koşullara adapte olmamızı sağlayan, insancıl ve pratik davranarak, olumsuz durumlardan en minimum hasarla çıkmamıza olanak sağlayan değişkendir. Duygularınızı ve sezgilerinizi nasıl kullandığınızı gösteren duygusal zekâ, aynı zamanda neden bazı insanların hem mesleki olarak hem de insan ilişkilerinde daha başarılı olduğunu da açıklar.
90’lara kadar, IQ’nun yani bilişsel zekâ önemi üzerinde duruldu. İnsanlar, analitik olup olmama üzerinden başarılı ya da başarısız olarak değerlendirildi. Akademik başarı, zekâ üzerinde önemli bir belirleyici sayıldı. Ancak, araştırmalar gösterdi ki insanın zekâsı sadece bilişsel yetkinlikten oluşmuyor ve zekanın türleri mevcut. Sosyal(duygusal) zekâ ise hayatta başarı dahil, sayısız kapıyı açan bir anahtar görevinde. İçsel dengesini sağlayamamış, iletişim becerileri gelişmemiş, empati yapamayan ve insan ilişkilerinde istikrar sağlayamayan kişilerin, iş hayatlarında başarıyı yakalasalar bile başarılarının kalıcı olmadığını görebiliyoruz. 90’ların başlarında, kavramsal olarak ortaya çıkan bu zekâ türünün öneminin kavranmasıyla, işe alım süreçlerinde de bireyler, yeterli eğitimi almışlarsa akademik başarılarından ziyade, kendilerini nasıl ifade ettikleri ve eğitimlerini nasıl aktardıklarına göre değerlendirilmekte. Duygusal zekâyı bir lider; bilişsel zekâyı ise bir yönetici olarak düşünebilirsiniz. Teorik bilgisi çok iyi bir seviyede olan, analitik düşünen ve hızlı kavrayan bir yönetici düşünün. Duygusal olarak ne kendisinin ne de ona bağlı çalışan personellerin ihtiyaçları ve duygularından haberdar olmadığı için insancıl yaklaşımlar sergileyemiyor. Çalışanlarla iletişimi çok zayıf ve hatta öfke veya kıskançlık gibi duyguları yönetemediği için problemler çıkıyor. Bu durumda, mutsuz çalışanlar verimli bir sonuca ulaşılamamasına neden olacaktır. Yönetici, kendi ihtiyaçlarını da geri plana attığı için molalar vermeden sadece işe yönelmesiyle tükenmişlik yaşayabilir. Liderse hem kendisinin hem ona bağlı ekibin isteklerini, ihtiyaçlarını ve duygularını önemser. Onları motive edici konuşmalar yaparak verimi arttırır. Ekip ruhu oluşturarak çalışanların, o kuruma olan aidiyet duygularını geliştirir. Böylelikle, mutlu çalışanlar verimli bir sonuç alınmasına katkı sağlayacaktır. Emretme yetkinizin olmadığı durumlarda dahi isteklerinizin yerine getirilmesine neden olan şey duygusal zekâdır.
En yalın haliyle duygusal zekâ, duyguların ve sezgilerin akılcı kullanılmasıdır. Bireyin, duyguları tanıma, anlamlandırma ve yönetebilme becerilerinin tümüdür. Beş tane alt bileşenden oluşur; duyguların farkındalığı (benlik farkındalığı), duygu yönetimi, kendi kendini motive edebilme (güdüleme), kendini başkasının yerine koyabilme (empati) ve sosyal yetkinlik.
Ülkemizde, kan kustum kızılcık şerbeti içtim kültürü yaygın olduğu için ailede, çocukluktan itibaren duygular üzerine konuşulmamakta ve rehberlik alınamamakta. Duygularını fark etmeden yaşayan ve gerçekte neyi neden yaptığını idrak edemeden, gerçek ihtiyaçlarına kavuşamadan yaşamları sonlanan insanlar dolu. Sağlıklı ilişkiler kurabilmek için bu konu hakkındaki kitapları okuyup farkındalık kazanmakla ve her gün en baskın duygularınızı yazmak üzerine duygu günlüğü tutmakla başlayabilirsiniz. Online Psikoterapi yüz yüze terapi Bağdat Caddesi Psikolog Ataşehir Psikolog duygusal zekânın geliştirilmesi için önemli fayda sağlar. Hayatınızı etkileyen bir karar almadan önce (evlilik, ortaklık) karşınızdaki kişinin aşağıdaki duygusal zekâ özelliklerine sahip olup olmadığına bakabilirsiniz. Çünkü, duygusal zekâsı düşük insanlar, uzlaşımı kolay sağlayamaz. Basitçe çözülebilecek konularda durumu daha da karmaşık hale sokabilirler. Hatalarını ve duygularını fark etmekte zorlandıkları için ilerle çok yıpratıcı olabilir. İyi haber; isteyen için duygusal zekâ geliştirilebilir. Ne kadar erken başlanırsa o kadar yol alınır.
Duygusal zekâsı yüksek kişilerin özellikleri
- Empati kurabilme (Kendini başkasının yerine koyup düşünebilme)
- Duygularının farkında olabilmek ve tanımlayabilmek
- Kendi dürtülerini ve beden dilini kontrol edebilmek
- Başkalarının beden dilini okuyabilmek
- Uzlaşmaya dayalı ilişki kurabilmek
- İnsanlarla olumlu ilişkiler içinde olabilmek (genel olarak)
- İyimser (umut dolu) olabilmek
- Öz disiplin sağlayabilmek
- Kendini ve başkalarını motive edebilmek
- Değişime kolay adapte olabilmek
- Zor duyguları yönetebilme
- Stresle başa çıkabilmek
- Kararlılık gösterebilmek
